Những thức uống ảnh hưởng đến phát triển chiều cao

Hãy thử để ý những người có chiều cao vượt trội xung quanh bạn – phần lớn đều có điểm chung: thói quen ăn uống lành mạnh và chú trọng đến thức uống giàu dưỡng chất. Canxi, vitamin D, collagen, protein, IGF-1 – tất cả những yếu tố đó có thể được bổ sung dễ dàng từ ly sữa, ly sinh tố rau củ, hay thậm chí là nước hạt đơn giản bạn bỏ qua mỗi sáng. Không phải ai cũng biết, nhưng một số loại đồ uống tưởng chừng vô hại lại đang âm thầm cản trở sự phát triển chiều cao của bạn mỗi ngày.

Nước ngọt có ga

Nếu bạn đang ở độ tuổi phát triển và thường xuyên uống nước ngọt, đây có thể là thói quen đang âm thầm kìm hãm chiều cao của bạn. Nghe có vẻ khó tin, nhưng axit photphoric – một thành phần phổ biến trong hầu hết các loại soda – lại là "thủ phạm" chính gây ra sự mất cân bằng canxi trong cơ thể. Axit này khiến cơ thể khó hấp thụ canxi từ thực phẩm, đồng thời kéo theo nguy cơ loãng xương, yếu xương ngay từ khi còn nhỏ.

Không ít phụ huynh thắc mắc: “Trẻ uống nước ngọt mỗi ngày thì có sao không?” – Câu trả lời là có và rất đáng lo. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, trẻ em uống nước ngọt hàng ngày có thể giảm mật độ xương tới 20%, dẫn đến nguy cơ chậm lớn, đau khớp, và dễ chấn thương hơn khi vận động mạnh. Đây là lý do vì sao chuyên gia dinh dưỡng thường khuyên tránh cho trẻ dưới 18 tuổi uống soda thường xuyên.

Bọt khí trong nước ngọt có ga làm tăng quá trình đào thải Canxi ra khỏi cơ thể

Bia rượu

Rượu không chỉ làm tổn thương gan – nó trực tiếp cản trở cơ thể sản sinh hormone tăng trưởng. Điều này không phải là suy đoán. Thực tế, nhiều nghiên cứu gần đây cho thấy: khi cơ thể nạp vào một lượng nhỏ cồn mỗi ngày (tương đương 1 lon bia), mức hormone GH – thứ giữ vai trò trung tâm trong việc tăng chiều cao – sẽ giảm rõ rệt. Mà GH không tiết đều thì dù ăn uống đủ chất, xương cũng không phát triển đúng cách. Bạn có thể thấy điều đó ở những đứa trẻ dậy thì sớm tiếp xúc với rượu: xương phát triển chậm, chiều cao dừng lại nhanh, dáng người thấp bé hơn bạn bè cùng tuổi.

Câu chuyện không dừng lại ở hormone. Gan – cơ quan phụ trách chuyển hóa dưỡng chất – cũng “lãnh đạn” khi rượu xuất hiện. Uống rượu lâu ngày khiến men gan tăng, chức năng lọc và tổng hợp vitamin – đặc biệt là D và K – bị suy yếu. Đây là hai vitamin đóng vai trò dẫn đường cho canxi đi vào xương. Khi gan yếu, mọi thứ bạn ăn vào không còn được xử lý đúng cách: dưỡng chất thất thoát, cơ thể thiếu hụt, xương khó phát triển. Thậm chí, có những trường hợp suy dinh dưỡng tiềm ẩn chỉ vì gan mất khả năng chuyển hóa – một điều rất nhiều phụ huynh không hề nhận ra sớm.

Bia rượu ảnh hưởng xấu đến sức khỏe cũng như quá trình phát triển chiều cao

Cafe

Khi nhắc đến cà phê, đa số chúng ta nghĩ đến sự tỉnh táo tức thì. Nhưng ít ai biết rằng, thói quen uống cà phê thường xuyên ở tuổi dậy thì có thể âm thầm kìm hãm quá trình phát triển chiều cao. Caffeine – thành phần chính trong cà phê – có tác động mạnh đến hệ thần kinh, làm tăng nhịp tim, gây căng thẳng và đặc biệt là rút ngắn thời gian ngủ sâu, vốn là lúc hormone tăng trưởng được sản sinh nhiều nhất.

Một đêm ngủ không đủ giấc không chỉ khiến cơ thể mệt mỏi mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến mật độ hormone GH, vốn đóng vai trò như “chìa khóa tăng trưởng” cho xương. Với những bạn trẻ ngủ dưới 6 tiếng một đêm trong thời gian dài, chiều cao trung bình có thể thấp hơn 3–5cm mỗi năm so với những người có giấc ngủ đều đặn. Nói cách khác, mất ngủ không chỉ khiến tinh thần bạn suy giảm, mà còn "đóng băng" cả quá trình lớn lên.

Bên cạnh đó, điều ít người để ý là caffeine làm tăng đào thải canxi qua đường nước tiểu, đặc biệt khi uống vào lúc bụng đói hoặc kết hợp với thực phẩm nghèo khoáng chất. Canxi bị mất đi mà không được bổ sung kịp thời sẽ khiến khung xương thiếu nguyên liệu để phát triển. Về lâu dài, điều này dẫn đến giảm mật độ xương, tăng nguy cơ loãng xương sớm, thậm chí là gù lưng hoặc cong cột sống khi trưởng thành.

Nước tăng lực

Một trong những nguy cơ âm thầm nhưng nghiêm trọng đối với chiều cao ở tuổi dậy thì chính là sự lạm dụng nước tăng lực – đặc biệt khi loại đồ uống này chứa các chất kích thích như taurine và guarana. Đây là những thành phần thường xuyên xuất hiện trong nước uống kích thích, có khả năng tác động mạnh lên hệ thần kinh trung ương, làm tăng cảm giác tỉnh táo trong thời gian ngắn nhưng khiến cơ thể rơi vào trạng thái căng thẳng kéo dài. Cortisol, hormone gây stress, có xu hướng tăng cao sau khi tiêu thụ nước tăng lực, từ đó ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình sản sinh hormone tăng trưởng – yếu tố then chốt trong việc phát triển chiều cao.

Không chỉ dừng lại ở đó, nhiều bạn trẻ sau khi uống nước tăng lực thường gặp tình trạng mất ngủ, khó ngủ sâu, hoặc rối loạn giấc ngủ. Một nghiên cứu năm 2023 từ Đại học Quốc gia TP.HCM cho thấy, có đến 68% học sinh sử dụng nước tăng lực 2–3 lần/tuần bị gián đoạn chu kỳ giấc ngủ, dẫn đến mệt mỏi vào sáng hôm sau và giảm sản xuất hormone GH vào ban đêm – thời điểm vàng cho chiều cao phát triển. Hãy tưởng tượng bạn đầu tư luyện tập, ăn uống kỹ càng, nhưng chỉ vì một lon nước tăng lực trước giờ học đêm mà cơ thể lại “khóa” cơ chế tăng trưởng. Đừng để thói quen nhỏ này phá hỏng toàn bộ tiềm năng chiều cao của bạn.

Nước hoa quả đóng chai

Nước ép đóng chai tưởng chừng là lựa chọn lành mạnh, nhưng thực tế lại chứa lượng đường fructose và chất bảo quản hóa học cao – những yếu tố có thể gây rối loạn chuyển hóa và cản trở quá trình phát triển chiều cao tự nhiên. Nhiều loại nước trái cây công nghiệp chứa siro ngô, phẩm màu tổng hợp và acid citric nhân tạo, tác động trực tiếp đến chức năng gan – cơ quan đóng vai trò thiết yếu trong việc chuyển hóa dinh dưỡng, đặc biệt là protein và canxi, hai yếu tố cấu thành mô xương.

Theo nghiên cứu của Viện Dinh dưỡng Quốc gia năm 2024, trẻ em tiêu thụ trên 25g đường tinh luyện/ngày (tương đương 1 lon nước ép đóng chai) có nguy cơ chậm phát triển chiều cao cao hơn 35% so với nhóm kiểm soát. Lý do? Gan bị quá tải, khiến cơ thể không hấp thu hiệu quả các vi khoáng thiết yếu như vitamin D, magie hay kẽm – vốn là nền tảng cho sự phát triển hệ xương.

Nước hoa quả đóng chai không có nhiều giá trị dinh dưỡng như chúng ta vẫn nghĩ - Druchen